ปัจจุบันนี้ สื่อการเรียนการสอนที่ถูกนำมาใช้ในชั้นเรียนมีความหลากหลายมากขึ้นทั้งรูปแบบและวิธีการใช้ ซึ่งเป็นผลสืบเนื่องมาจากความเจริญก้าวหน้าของเทคโนโลยีที่ใช้ในการผลิตสื่อ โดยเฉพาะสื่อประเภทหนังสั้น และวีดิโอคลิป หากนึกถึงเทคโนโลยีที่ใช้เมื่อ 10 ปีมาแล้ว การจะหาหรือสร้างภาพยนตร์สั้นหรือวีดิโอคลิปสักเรื่องเพื่อนำมาใช้เป็นสื่อในการเรียนการสอน ดูจะเป็นเรื่องยากและใช้เวลาเป็นอย่างมาก แต่ในปัจจุบันหาเป็นเช่นนั้นไม่ ความก้าวหน้าของเทคโนโลยีที่นำมาใช้ในการถ่ายวีดิโอทำให้กล้องวีดิโอมีขนาดเล็กลง และถูกนำไปประกอบเข้ากับอุปกรณ์ต่างๆ มากมาย เช่น กล้องวีดิโอที่ติดอยู่กับโทรศัพท์เคลื่อนที่ กล้องวีดิโอที่ติดมาพร้อมกับกล้องถ่ายภาพดิจิตอล ประกอบกับราคากล้องวีดิโอที่นับวันยิ่งจะมีราคาถูกลง และประสิทธิภาพที่ถูกพัฒนาให้ดีขึ้นไปเรื่อยๆ ทำให้ผู้บริโภคสามารถซื้อกล้องวีดิโอมาใช้ได้สะดวกขึ้น ทำให้สื่อประวีดิโอในรูปแบบต่างๆ ได้รับความนิยมและเข้าถึงผู้ใช้ได้ง่ายขึ้น
ซึ่งเป็นช่วงเวลาเดียวกับการเพิ่มขึ้นของจำนวนผู้ใช้อินเทอร์เน็ต และเทคโนโลยีในการรับส่งข้อมูลผ่านระบบอินเทอร์เน็ตก็มีประสิทธิภาพมากขึ้น ทำให้สื่อประเภทวีดิโอและหนังสั้นซึ่งจัดว่าเป็นสื่อการศึกษาที่มีประสิทธิภาพและช่วยสื่อที่ใช้ในการกระตุ้นการเรียนรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นตามลำดับ ซึ่งเห็นได้จากการได้รับความนิยมในการใช้เว็บวีดิโออย่าง YouTube.com
เว็บไซต์ที่เป็นแหล่งรวมของสื่อวีดิโอและหนังสั้นอย่าง YouTube.com ได้รับความนิยมอย่างมาก เนื่องจากเป็นเว็บไซต์ที่ทุกคนสามารถเข้าไปใช้ได้ฟรี นำวีดิโอไปเผยแพร่ได้ฟรี และมีข้อมูลกลุ่มวีดิโอที่หลากหลายมาก จนทำให้มีจำนวนผู้เข้าชมวีดิโอ หนังสั้นหรือหนังเรื่องยาว 2 ชั่วโมงที่ถูกแบ่งเป็นตอนๆ ตอนละ 9-10 นาที และตัวอย่างภาพยนตร์ในเว็บไซต์แห่งนี้มากถึง 100 ล้านคนต่อวัน และมีการนำวีดิโอเข้ามาใส่ไว้ในเว็บไซต์นี้มากถึง 65,000 วีดิโอต่อวัน เพื่อรอให้มีผู้คนจากทั่วโลกเข้ามาเข้าชม
จากจำนวนวีดิโอ หนังสั้น สารคดี ละคร และภาพยนตร์หลากหลายชนิด หลากหลายภาษาใน Youtube.com ทำให้นักการศึกษามีทางเลือกที่จะนำสื่อเหล่านี้ไปใช้ในการจัดการเรียนการสอนกับเด็กในยุคอินเทอร์เน็ตเฟื่องฟูได้ง่ายและสะดวกมากขึ้น หากผู้สอนรู้จักการใช้อินเทอร์เน็ต รู้จักวิธีการคัดลอกไฟล์วีดิโอจากเว็บ YouTube.com มาใช้กับคอมพิวเตอร์ในชั้นเรียน และรู้จักเลือกที่จะนำสื่อดังกล่าวมาใช้ให้เหมาะสมกับเนื้อหาและรูปแบบในการจัดการเรียนการสอน ก็จะช่วยทำให้ผู้เรียนสามารถทำความเข้าใจในเนื้อหาได้ง่ายและเร็วขึ้นไปกว่าวิธีการสอนแบบเดิมๆ หรือกับการสอนที่ใช้สื่อภาพนิ่งจากแบบเรียน
ในขณะที่เรากำลังมีชีวิตอยู่ในยุคของการสื่อสารแบบแทบจะไร้พรมแดน ซึ่งเป็นยุคที่มีการเติบโตของข้อมูลดิจิตอลมากที่สุดอย่างที่ไม่เคยมีมาก่อนในประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติ สื่อดิจิตอลในรูปแบบของเคลื่อนไหวเสมือนจริง จึงได้รับความสนใจและความนิยมจากผู้ใช้เพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัด
ดังนั้น เพื่อตอบโจทย์ของการพัฒนาการเรียนการสอน ให้สอดคล้องกับความสนใจของผู้เรียนที่เติบโตอยู่ในยุคดิจิตอล ซึ่งผู้เรียนชอบที่จะเรียนรู้และซึมซับข้อมูลผ่านสื่อในรูปของภาพและวีดิโอจากโลกอินเทอร์เน็ตมากกว่าที่จะมานั่งอ่านหนังสือเป็นเล่มๆ และมีจุดเริ่มต้นการเรียนรู้ตามความสนใจ หรือตามความต้องการของตนเอง (lerner center learning หรือ student center learning) โดยมีเป้าหมายก็เพื่อจะนำมาใช้จริงๆ ในการสื่อสารเฉพาะกลุ่มในเว็บ หรือบล็อกที่สร้างขึ้นมาในสังคมออนไลน์ (social media network)
ครูในฐานะผู้สอน (ที่เกิดมาในยุคก่อนดิจิตอล) จึงควรทำการฝึกฝน พัฒนา จัดหาหรือเตรียมสื่อการเรียนการสอนที่ตรงกับรูปแบบการเรียนรู้ของผู้เรียน ตรงกับความต้องการของผู้เรียน และมีความหลากหลายของรูปแบบของการนำมาใช้ อีกทั้งยังต้องนำมาใช้ให้สอดคล้องกับวิธีการสอนรูปแบบต่างๆ ภายในระยะเวลาที่จะใช้ในการ จัดการเรียนการสอนด้วย
แนวทางในการส่งเสริมการเรียนรู้ด้วยวีดิโอและหนังสั้น
สื่อวีดิโอและหนังสั้นที่เหมาะสมสำหรับการนำมาใช้เพื่อพัฒนาและส่งเสริมการเรียนรู้ควรมีลักษณะดังนี้
– สื่อดังกล่าวควรออกแบบมาหรือมีเนื้อหาที่สอดคล้องกับผลของการเรียนรู้ที่ตั้งไว้ หรือทำให้นักเรียนสามารถเข้าใจหรือปฏิบัติได้ตามเป้าหมายที่วางไว้
– ควรมีเนื้อหา ระยะเวลา และรูปแบบในการนำเสนอที่เหมาะสมกับช่วงอายุและวัยของผู้เรียน เช่น เด็กเล็กก็ควรจะเป็นสื่อที่มีสีสวยงาม ระยะเวลาในการนำเสนอไม่ยาวจนผู้ชม หมดความอดทนในการชม นำเสนอให้เห็นภาพชัดเจน ใช้ภาษาที่ง่ายต่อและเหมาะสมกับการเข้าใจของเด็ก เป็นต้น
– สื่อที่นำมาใช้ ไม่ควรนำมาใช้เพื่อเน้นไปที่การท่องจำเนื้อหา
– หลีกเลี่ยงการใส่ตัวหนังสือ หรือภาพประกอบเชิงวิชาการที่มากเกินความจำเป็น
วิธีการนำเอาสื่อวีดิโอและหนังสั้นมาใช้ในการเรียนการสอนนั้นมีปลากหลายรูปแบบ เช่น สามารถนำมาใช้ในการสร้างความสนใจก่อนนำเข้าสู่การอภิปรายถึงสิ่งที่นักเรียนได้เรียนรู้จากการดูวีดิโอคลิป (แทนการสอนแบบการบรรยาย บอกจด หรืออ่านให้นักเรียนฟังหน้าชั้นเรียน) หรืออาจจะนำมาใช้ในการสรุปหลังจากการจัดกิจกรรมเพื่อการเรียนรู้เนื้อหานั้นๆ แล้ว ตัวอย่างวีดิโอคลิปที่น่าสนใจเกี่ยวกับเรื่องการอนุรักษ์ดิน ที่สามารถค้นหาและเข้าไปดูได้จากเว็บไซต์ YouTube.com ดังนี้ http://www.youtube.com/watch?v=P_GyRCSHjj4 เป็นการ์ตูนเปรียบเทียบการดูแลหน้าดินของเกษตรกร 2 ครอบครัว ที่ครอบครัวหนึ่งมีการปลูกหญ้าแฝกที่มีรากหยั่งลึกลงไปในดินช่วยป้องกันการพังทลายของหน้าดิน ในขณะที่อีกครอบครับไม่ยอมรับการปลูกหญ้าแฝก วีดิโอคลิปเรื่องนี้เป็นวีดิโอคลิปที่ไม่มีเสียงพากย์ภาษาใดๆ ที่จะทำให้เป็นอุปสรรคต่อการทำความเข้าใจ มีแต่ดนตรีประกอบและเสียงประกอบแบบที่ไม่เป็นภาษาซึ่งช่วยทำให้เข้าใจและเห็นภาพการเปรียบเทียบได้ชัดเจนขึ้น
ปัจจุบันนี้ สื่อการเรียนการสอนที่ถูกนำมาใช้ในชั้นเรียนมีความหลากหลายมากขึ้นทั้งรูปแบบและวิธีการใช้ ซึ่งเป็นผลสืบเนื่องมาจากความเจริญก้าวหน้าของเทคโนโลยีที่ใช้ในการผลิตสื่อ โดยเฉพาะสื่อประเภทหนังสั้น และวีดิโอคลิป หากนึกถึงเทคโนโลยีที่ใช้เมื่อ 10 ปีมาแล้ว การจะหาหรือสร้างภาพยนตร์สั้นหรือวีดิโอคลิปสักเรื่องเพื่อนำมาใช้เป็นสื่อในการเรียนการสอน ดูจะเป็นเรื่องยากและใช้เวลาเป็นอย่างมาก แต่ในปัจจุบันหาเป็นเช่นนั้นไม่ ความก้าวหน้าของเทคโนโลยีที่นำมาใช้ในการถ่ายวีดิโอทำให้กล้องวีดิโอมีขนาดเล็กลง และถูกนำไปประกอบเข้ากับอุปกรณ์ต่างๆ มากมาย เช่น กล้องวีดิโอที่ติดอยู่กับโทรศัพท์เคลื่อนที่ กล้องวีดิโอที่ติดมาพร้อมกับกล้องถ่ายภาพดิจิตอล ประกอบกับราคากล้องวีดิโอที่นับวันยิ่งจะมีราคาถูกลง และประสิทธิภาพที่ถูกพัฒนาให้ดีขึ้นไปเรื่อยๆ ทำให้ผู้บริโภคสามารถซื้อกล้องวีดิโอมาใช้ได้สะดวกขึ้น ทำให้สื่อประวีดิโอในรูปแบบต่างๆ ได้รับความนิยมและเข้าถึงผู้ใช้ได้ง่ายขึ้น
ซึ่งเป็นช่วงเวลาเดียวกับการเพิ่มขึ้นของจำนวนผู้ใช้อินเทอร์เน็ต และเทคโนโลยีในการรับส่งข้อมูลผ่านระบบอินเทอร์เน็ตก็มีประสิทธิภาพมากขึ้น ทำให้สื่อประเภทวีดิโอและหนังสั้นซึ่งจัดว่าเป็นสื่อการศึกษาที่มีประสิทธิภาพและช่วยสื่อที่ใช้ในการกระตุ้นการเรียนรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นตามลำดับ ซึ่งเห็นได้จากการได้รับความนิยมในการใช้เว็บวีดิโออย่าง YouTube.com
เว็บไซต์ที่เป็นแหล่งรวมของสื่อวีดิโอและหนังสั้นอย่าง YouTube.com ได้รับความนิยมอย่างมาก เนื่องจากเป็นเว็บไซต์ที่ทุกคนสามารถเข้าไปใช้ได้ฟรี นำวีดิโอไปเผยแพร่ได้ฟรี และมีข้อมูลกลุ่มวีดิโอที่หลากหลายมาก จนทำให้มีจำนวนผู้เข้าชมวีดิโอ หนังสั้นหรือหนังเรื่องยาว 2 ชั่วโมงที่ถูกแบ่งเป็นตอนๆ ตอนละ 9-10 นาที และตัวอย่างภาพยนตร์ในเว็บไซต์แห่งนี้มากถึง 100 ล้านคนต่อวัน และมีการนำวีดิโอเข้ามาใส่ไว้ในเว็บไซต์นี้มากถึง 65,000 วีดิโอต่อวัน เพื่อรอให้มีผู้คนจากทั่วโลกเข้ามาเข้าชม
จากจำนวนวีดิโอ หนังสั้น สารคดี ละคร และภาพยนตร์หลากหลายชนิด หลากหลายภาษาใน Youtube.com ทำให้นักการศึกษามีทางเลือกที่จะนำสื่อเหล่านี้ไปใช้ในการจัดการเรียนการสอนกับเด็กในยุคอินเทอร์เน็ตเฟื่องฟูได้ง่ายและสะดวกมากขึ้น หากผู้สอนรู้จักการใช้อินเทอร์เน็ต รู้จักวิธีการคัดลอกไฟล์วีดิโอจากเว็บ YouTube.com มาใช้กับคอมพิวเตอร์ในชั้นเรียน และรู้จักเลือกที่จะนำสื่อดังกล่าวมาใช้ให้เหมาะสมกับเนื้อหาและรูปแบบในการจัดการเรียนการสอน ก็จะช่วยทำให้ผู้เรียนสามารถทำความเข้าใจในเนื้อหาได้ง่ายและเร็วขึ้นไปกว่าวิธีการสอนแบบเดิมๆ หรือกับการสอนที่ใช้สื่อภาพนิ่งจากแบบเรียน
ในขณะที่เรากำลังมีชีวิตอยู่ในยุคของการสื่อสารแบบแทบจะไร้พรมแดน ซึ่งเป็นยุคที่มีการเติบโตของข้อมูลดิจิตอลมากที่สุดอย่างที่ไม่เคยมีมาก่อนในประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติ สื่อดิจิตอลในรูปแบบของเคลื่อนไหวเสมือนจริง จึงได้รับความสนใจและความนิยมจากผู้ใช้เพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัด
ดังนั้น เพื่อตอบโจทย์ของการพัฒนาการเรียนการสอน ให้สอดคล้องกับความสนใจของผู้เรียนที่เติบโตอยู่ในยุคดิจิตอล ซึ่งผู้เรียนชอบที่จะเรียนรู้และซึมซับข้อมูลผ่านสื่อในรูปของภาพและวีดิโอจากโลกอินเทอร์เน็ตมากกว่าที่จะมานั่งอ่านหนังสือเป็นเล่มๆ และมีจุดเริ่มต้นการเรียนรู้ตามความสนใจ หรือตามความต้องการของตนเอง (lerner center learning หรือ student center learning) โดยมีเป้าหมายก็เพื่อจะนำมาใช้จริงๆ ในการสื่อสารเฉพาะกลุ่มในเว็บ หรือบล็อกที่สร้างขึ้นมาในสังคมออนไลน์ (social media network)
ครูในฐานะผู้สอน (ที่เกิดมาในยุคก่อนดิจิตอล) จึงควรทำการฝึกฝน พัฒนา จัดหาหรือเตรียมสื่อการเรียนการสอนที่ตรงกับรูปแบบการเรียนรู้ของผู้เรียน ตรงกับความต้องการของผู้เรียน และมีความหลากหลายของรูปแบบของการนำมาใช้ อีกทั้งยังต้องนำมาใช้ให้สอดคล้องกับวิธีการสอนรูปแบบต่างๆ ภายในระยะเวลาที่จะใช้ในการ จัดการเรียนการสอนด้วย
แนวทางในการส่งเสริมการเรียนรู้ด้วยวีดิโอและหนังสั้น
สื่อวีดิโอและหนังสั้นที่เหมาะสมสำหรับการนำมาใช้เพื่อพัฒนาและส่งเสริมการเรียนรู้ควรมีลักษณะดังนี้
– สื่อดังกล่าวควรออกแบบมาหรือมีเนื้อหาที่สอดคล้องกับผลของการเรียนรู้ที่ตั้งไว้ หรือทำให้นักเรียนสามารถเข้าใจหรือปฏิบัติได้ตามเป้าหมายที่วางไว้
– ควรมีเนื้อหา ระยะเวลา และรูปแบบในการนำเสนอที่เหมาะสมกับช่วงอายุและวัยของผู้เรียน เช่น เด็กเล็กก็ควรจะเป็นสื่อที่มีสีสวยงาม ระยะเวลาในการนำเสนอไม่ยาวจนผู้ชม หมดความอดทนในการชม นำเสนอให้เห็นภาพชัดเจน ใช้ภาษาที่ง่ายต่อและเหมาะสมกับการเข้าใจของเด็ก เป็นต้น
– สื่อที่นำมาใช้ ไม่ควรนำมาใช้เพื่อเน้นไปที่การท่องจำเนื้อหา
– หลีกเลี่ยงการใส่ตัวหนังสือ หรือภาพประกอบเชิงวิชาการที่มากเกินความจำเป็น
วิธีการนำเอาสื่อวีดิโอและหนังสั้นมาใช้ในการเรียนการสอนนั้นมีปลากหลายรูปแบบ เช่น สามารถนำมาใช้ในการสร้างความสนใจก่อนนำเข้าสู่การอภิปรายถึงสิ่งที่นักเรียนได้เรียนรู้จากการดูวีดิโอคลิป (แทนการสอนแบบการบรรยาย บอกจด หรืออ่านให้นักเรียนฟังหน้าชั้นเรียน) หรืออาจจะนำมาใช้ในการสรุปหลังจากการจัดกิจกรรมเพื่อการเรียนรู้เนื้อหานั้นๆ แล้ว ตัวอย่างวีดิโอคลิปที่น่าสนใจเกี่ยวกับเรื่องการอนุรักษ์ดิน ที่สามารถค้นหาและเข้าไปดูได้จากเว็บไซต์ YouTube.com ดังนี้ http://www.youtube.com/watch?v=P_GyRCSHjj4 เป็นการ์ตูนเปรียบเทียบการดูแลหน้าดินของเกษตรกร 2 ครอบครัว ที่ครอบครัวหนึ่งมีการปลูกหญ้าแฝกที่มีรากหยั่งลึกลงไปในดินช่วยป้องกันการพังทลายของหน้าดิน ในขณะที่อีกครอบครับไม่ยอมรับการปลูกหญ้าแฝก วีดิโอคลิปเรื่องนี้เป็นวีดิโอคลิปที่ไม่มีเสียงพากย์ภาษาใดๆ ที่จะทำให้เป็นอุปสรรคต่อการทำความเข้าใจ มีแต่ดนตรีประกอบและเสียงประกอบแบบที่ไม่เป็นภาษาซึ่งช่วยทำให้เข้าใจและเห็นภาพการเปรียบเทียบได้ชัดเจนขึ้น
